Швеция Корольдік ғылым академиясында өткен баспасөз мәслихатында 2024 жылғы әдебиет бойынша Нобель сыйлығының иегері белгілі болды.
Мәлімдемеге сәйкес оңтүстік кореялық жазушы Хан Каң бұл сыйлыққа тарихи күйзелістерге қарсы тұрған және адам өмірінің нәзіктігін ашатын қарқынды поэтикалық прозасы үшін лайық деп танылды.
Әдебиет бойынша 2024 жылғы Нобель сыйлығының иегері Ханның басқа да шығармалары арасында әлемге әйгілі «Вегетариан», «Ақ кітап», «Адам әрекеттері» және «Грек сабақтары» сияқты романдары бар.
1970 жылы туған Хан Каң әдеби сыйлықты жеңіп алған алғашқы оңтүстік кореялық қаламгер. Ол өзінің мансабын 1993 жылы «Әдебиет және қоғам» журналында бірнеше өлеңдер жариялаудан бастады. 1995 жылы ол «Йосқа деген махаббат» атты алғашқы әңгімесін жариялады. романында Каң 1980 жылы өзі өскен Кванджу қаласында Оңтүстік Корея әскерінің жүздеген студенттер мен қарусыз бейбіт тұрғындарды аяусыз қыруын суреттейді.
Каң — Нобель сыйлығын алған екінші оңтүстік кореялық. Биылғы жүлде — әдебиет саласы бойынша Корея қоржынына түскен алғашқы Нобель болғанымен, Оңтүстік Кореяның бұрынғы президенті Ким Дэ Чжун 2000 жылы Оңтүстіктегі демократияны қалпына келтіруге және Солтүстік Кореямен қарым-қатынасты жақсартуға күш салғаны үшін Нобель сыйлығын алған болатын.
Осыған дейін Нобель сыйлығы көбіне ер адамдарға табысталғаны үшін сынға ұшырап еді. Оған қоса, еуропалық және солтүстік америкалық жазушыларға тым көп көңіл бөледі деген пікірлер де болды. Биылғы 119 лауреатының ішінде небәрі 17 әйел бар. Әйелдер арасында сыйлықты соңғы рет 2022 жылы Франциядан келген Энни Эрно жеңді.
Тарихта Нобель сыйлығын иеленген атақты қаламгерлер арасында ирландиялық ақын В.Б. Йейтс, америкалық жазушы Эрнест Хемингуэй және колумбиялық Габриэль Гарсия Маркес сияқты танымал жазушылар болған. 2016 жылы американдық әнші Боб Дилан «Ұлы американдық ән дәстүрі аясында жаңа поэтикалық өрнектер жасағаны үшін» сыйлығын жеңіп алды.
Матс Мальм — Швеция академиясының тұрақты хатшысы. Ол журналистерге: «Мен Хан Каңмен телефон арқылы сөйлестім. Ол “Нобель” алатыны қаперіне кірместен, ұлымен кешкі ас ішіп отыр екен” — дейді.
Айта кеткен жөн, жеңімпазға 1,1 миллион доллар ақшалай сыйлық беріледі.
